Πρόταση – σχέδιο απόφαση προς την 92η Γ.Σ. της ΔΟΕ για τα ζητήματα των κτηριακών υποδομών και της ασφάλειας των σχολείων.

 

http://spe-ploumpidis.blogspot.com/      αρ. πρωτ.  968                 19/6/2023

Πρόταση – σχέδιο απόφαση προς την 92η Γ.Σ. της ΔΟΕ για τα ζητήματα των κτηριακών υποδομών και της ασφάλειας των σχολείων.

 

Το ζήτημα της ασφαλούς και σύγχρονης σχολικής στέγης, της ασφάλειας και της υγιεινής στα σχολεία αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο κομβικά προβλήματα της εκπαίδευσης. Μια απλή ματιά στη σημερινή κατάσταση στα σχολεία όλης της χώρας, αρκεί για να δει κανείς ότι απέχουμε πολύ από μια κατάσταση που διασφαλίζει την ασφάλεια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των άλλων εργαζομένων στην εκπαίδευση. Τον σπουδαίο ρόλο που παίζει το σχολικό κτήριο στη μόρφωση το γνωρίζουμε καλά όσοι έχουμε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία.

Γνωρίζουμε δηλαδή ότι πέρα από το  περιεχόμενο, ο χώρος που ζουν και μαθαίνουν οι μαθητές είναι πολύ σοβαρός παράγοντας διαπαιδαγώγησης και μόρφωσης αλλά και στοιχείο σεβασμού και φροντίδας της Πολιτείας στα παιδιά. Θεωρούμε ότι η σχολική υποδομή, το μέγεθος του σχολείου, η αρχιτεκτονική του, δεν είναι μόνο ένα τεχνικό ζήτημα. Αφορά, τις συνθήκες μέσα στις οποίες γίνεται η μαθησιακή, διαπαιδαγωγητική διαδικασία. Άλλωστε ένα παιδί, από τα 6 του χρόνια μέχρι τα 18 του, βρίσκεται καθημερινά επί 6-8 ώρες σε ένα χώρο μέσα στον οποίο θα πρέπει να μάθει να σκέφτεται, να επικοινωνεί μέσω της Γλώσσας με τους γύρω του, να αντιλαμβάνεται την αντικειμενική πραγματικότητα με τους νόμους που την διέπουν, να αθλείται, να τρώει, να ψυχαγωγείται και όποια άλλη δραστηριότητα είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του.

Στην εποχή των μεγάλων υποσχέσεων και της οδυνηρής ένδειας του δημόσιου σχολείου, δεν θα μπορούσε βεβαίως η σχολική στέγη να ξεφύγει από την πολύμορφη παθογένεια της εκπαιδευτικής πολιτικής. Τα στοιχεία και η πραγματικότητα που ζουν χιλιάδες εκπαιδευτικοί και μαθητές είναι καταθλιπτικά και επικίνδυνα. Στο 70% είναι η περικοπή των κρατικών κονδυλίων για τη Σχολική Στέγη τα τελευταία χρόνια.

Το πρόβλημα της σχολικής στέγης προφανώς και δεν είναι καινούριο, αντίθετα έχει οξυνθεί με δεδομένη την πολιτική του «εξορθολογισμού» του κόστους στην Εκπαίδευση, που ακολουθούν διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις και που εδώ και χρόνια έχει επιφέρει τη συστηματική και συνειδητή συρρίκνωση της χρηματοδότησης, πλήττοντας την εκπαίδευση και την ασφάλεια των παιδιών. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι στα ζητήματα που αφορούν τη μόρφωση των παιδιών της λαϊκής οικογένειας, κυριαρχεί η αντίληψη ότι αυτά αποτελούν κόστος και δεν έχουν και πάρα πολύ όφελος. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του τρόπου αντιμετώπισης της εκπαίδευσης από την κυβέρνηση είναι αυτό του προϋπολογισμού του 2023 όπου δίνονται επιπλέον μόνο 124 εκατ. όταν οι ανάγκες είναι τεράστιες και την περασμένη σχολική χρονιά πλήθος σχολικών μονάδων αντιμετώπισαν σοβαρότατα λειτουργικά προβλήματα. Ποιος μπορεί να πιστέψει ότι τα 124εκ που θα δοθούν επιπλέον από τον κρατικό προϋπολογισμό σε όλη την επικράτεια θα «σταματήσουν» τους σοβάδες να πέφτουν, τα σχολεία να πλημμυρίζουν, τους λέβητες να «σκάνε»;

Ο πρόσφατος σεισμός στην Τουρκία και τη Συρία με τις εκατόμβες νεκρών και τις εικόνες των κτηρίων που κατέρρευσαν σαν «πύργοι στην άμμο», μας ανησυχούν ιδιαίτερα καθώς οι τοποθετήσεις των επιστημόνων κάνουν προγνώσεις για έναν αντίστοιχου μεγέθους σεισμό και στην χώρα μας. Είναι επίσης γνωστό ότι πάνω από το 50% των υπαρχόντων σχολικών κτιρίων είναι χτισμένα πριν από 40 έως 50 χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι πως αντισεισμικοί κανονισμοί στην Ελλάδα ψηφίστηκαν τρεις: Ο πρώτος -με σημαντικές αδυναμίες και ελλείψεις- το 1959, ο 2ος το 1985 και ο σύγχρονος, που με κάποιες τροποποιήσεις ισχύει μέχρι σήμερα, το 1993. Δηλαδή έχουν περάσει 30 χρόνια!

Εδώ και μια 20ετία, τουλάχιστον, γίνονται συνεχείς προσπάθειες από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και τους επιχειρηματικούς - κατασκευαστικούς ομίλους, για την πλήρη εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της μελέτης, της κατασκευής αλλά και της χρήσης των σχολείων. Ταυτόχρονα υποβαθμίστηκε η παρέμβαση του κράτους, από την περίοδο του 2ου μνημονίου, στην κατασκευή σχολικών κτιρίων, συγχωνεύοντας τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) με άλλους οργανισμούς, που αφορούν όλα τα δημόσια κτίρια, δημιουργώντας τον οργανισμό ΚΤ.ΥΠ., με δραματικές περικοπές για τη Σχολική Στέγη. Για αυτό ακριβώς από τη μια διοχετεύονται εκατομμύρια επί εκατομμυρίων για μια σειρά επιχειρηματικές δραστηριότητες και δήθεν καινοτομίες -και γι’ αυτό ακριβώς ιδιωτικοί όμιλοι μπαίνουν στα σχολεία- ενώ από την άλλη, αντιμετωπίζουμε καθημερινά πλημμυρισμένα σχολεία, γερασμένα σχολεία, υπόγειες τάξεις, τάξεις χωρισμένες στα δυο με γυψοσανίδες, containers για μαθητές προσχολικής αγωγής πεταμένα όπως όπως ακόμα σε αυλές γυμνασίων και λυκείων.

Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής είναι οδυνηρά και καθημερινά! Όπως η φετινή είδηση του τραγικού θανάτου του μαθητή μας σε σχολείο των Σερρών από την έκρηξη του καυστήρα σε ώρα διαλείμματος. Είναι εκατοντάδες ακόμα τα παραδείγματα σχολείων σε όλη την Ελλάδα που είναι στον «αέρα» μετά από σεισμούς, που πλημμύρισαν από τις βροχοπτώσεις, που οι υποδομές του καταρρέουν με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Το τραγικό έγκλημα στα Τέμπη έφερε  με τραγικό τρόπο το γενικότερο ζήτημα της ασφάλεια των υποδομών, των μεταφορών, της κατάσταση μέσα στους χώρους. Οι μαζικές κινητοποιήσεις που ακολούθησαν έδειξαν ότι στον 21ο αιώνα δεν μπορούμε να ζήσουμε με το «πάμε και όπου βγει», δηλαδή όπου μας βγάζουν οι «σειρήνες» της εξοικονόμησης πόρων, του «κόστους - οφέλους», των ιδιωτικοποιήσεων, της εμπορευματοποίησης της παιδείας, της υγείας, όλων των κοινωνικών υπηρεσιών.

Τα τελευταία χρόνια, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για να μπουν τα επιχειρηματικά συμφέροντα στον τομέα της σχολικής στέγης, αξιοποιείται η μέθοδος των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Με τα λεφτά που δίνονται στην κάθε κοινοπραξία χρηματοδότηση και φθηνός δανεισμός (ενώ το κράτος πληρώνει ενοίκιο στους ιδιώτες), το κράτος θα μπορούσε να φτιάχνει τα σχολεία και να του ανήκουν. Οι κοινοπραξίες μεταφέρουν ξανά στους ίδιους τους γονείς το κόστος για τη φθορά που μπορεί να υφίστανται τα κτίρια. Υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα αδυναμίας να γίνει οποιαδήποτε παρέμβαση των δήμων στις υποδομές μέχρι αξιώσεις για καταβολή μισθώματος προκειμένου να χρησιμοποιηθούν οι αίθουσες από Συλλόγους Γονέων.

Αυτή είναι η κατάσταση το 2023. Πίσω λοιπόν από τις όμορφες λέξεις περί κοινωνίας της γνώσης, περί αναβάθμισης, περί αυτονομίας, κρύβεται μια πραγματικότητα που λέει ότι οι όροι υγιεινής και ασφάλειας, δεν εξασφαλίζονται για πάνω από το 85% των σχολικών κτηρίων. Ότι παρά τις κορώνες περί ένταξης των παιδιών με αναπηρία στα σχολεία, μόλις το 14,8% των σχολείων έχουν υποδομές για άτομα με κινητικές δυσκολίες. Αυτά είναι τα «αξιολογημένα σχολεία» της κυρίας Κεραμέως. Γι αυτή την «κουλτούρα αξιολόγησης» που λείπει από τα σχολεία μας, μίλαγε πριν από αυτήν και ο Υπουργός Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ.

Για εμάς το Σύγχρονο Σχολείο πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους απαραίτητους χώρους για την διαδικασία της μάθησης. Και πρώτα-πρώτα αίθουσες διδασκαλίας. Αυτές πρέπει να είναι ευάερες, ευήλιες και φωτεινές. Σήμερα δεν τηρείται ούτε καν η πρόβλεψη του νόμου για τις αίθουσες διδασκαλίας οι οποίες πρέπει να έχουν διαθέσιμο εμβαδόν 1,50 τ.μ. για κάθε παιδί, πράγμα που σημαίνει πως για 20άρια τμήματα πρέπει να έχουν εμβαδόν τουλάχιστον ίσο με 30 τ.μ. Πρέπει να έχουν επαρκή φυσικό φωτισμό και φυσικό αερισμό. Οι τάξεις πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμες και με τους κατάλληλους διαδρόμους και κλιμακοστάσια προσπέλασης έτσι ώστε να μην δημιουργείται συνωστισμός κατά την είσοδο και την έξοδο από αυτές. Θα πρέπει να έχουν εγκατάσταση για πρόσβαση στο διαδίκτυο, καθώς επίσης προτζέκτορα προβολής και Η/Υ.

Σε ένα σύγχρονο σχολείο, θα έχει ξεχωριστό ρόλο ο αύλειος χώρος του, μιας και η χώρα μας έχει ήλιο τον περισσότερο χρόνο του έτους. Απαραίτητα πλέον είναι τα εργαστήρια φυσικών επιστημών, πληροφορικής και τεχνολογίας. Πρέπει και αυτά να πληρούν τις προδιαγραφές των αιθουσών διδασκαλίας αλλά και να είναι εφοδιασμένα με όλα τα απαραίτητα όργανα και πάγκους για την διεξαγωγή των πειραμάτων από τους ίδιους τους μαθητές ανά ζεύγη και με την εποπτεία του εκπαιδευτικού προσωπικού. Να υπάρχει τραπεζαρία με ικανό αριθμό τραπεζοκαθισμάτων για όλα τα παιδιά, κλειστό γυμναστήριο. Εκεί θα μπορούν να γίνονται τόσο το μάθημα της γυμναστικής, όσο και οι προπονήσεις – αγώνες των ομάδων του σχολείου. Σε κάθε σχολείο πρέπει να υπάρχει μια αίθουσα πρώτων βοηθειών, κατάλληλα εξοπλισμένη τόσο σε υλικά – φάρμακα – όργανα όσο και με προσωπικό. Τέλος, σημαντικό χώρο για κάθε μαθητή πρέπει να αποτελεί η δανειστική βιβλιοθήκη του σχολείου με διαθέσιμο χώρο διαβάσματος και προσωπικό. Σε ένα σύγχρονο σχολείο, απαραίτητα πρέπει να υπάρχουν οι απαιτούμενοι χώροι για μαθητές με κινητικά προβλήματα.

Αυτά που σήμερα προσφέρονται σε λίγους και με πανάκριβο κόστος – και αναφερόμαστε σε μια σειρά ιδιωτικά σχολεία της χώρας που προσφέρουν πολλά από τα παραπάνω στους μαθητές τους έναντι πολλών χιλιάδων ευρώ – μπορούν και πρέπει να γίνουν δικαίωμα για όλα τα παιδιά. Απέναντι στα κατηγοριοποιημένα σχολεία του ανταγωνισμού και της υποβάθμισης, που κοιτούν τους μαθητές και τους γονείς στην τσέπη, προβάλουμε το δικαίωμα όλων των παιδιών ανεξάρτητα φύλου, θρησκείας, καταγωγής και οικονομικής κατάστασης σε ένα σύγχρονο, ποιοτικό δημόσιο και δωρεάν σχολείο στη δομή, το περιεχόμενο και τις υποδομές του. 

Η διαχρονική αδιαφορία και η κρατική αναλγησία, η λογική κόστους-οφέλους, η πλήρης απαξίωση των σχολικών υποδομών, η υποστελέχωση ή η ανυπαρξία κρατικών δομών ελέγχου και συντήρησης, η κατάργηση του ΟΣΚ, οδηγούν σε τραγικά αποτελέσματα. Θέλουμε να προειδοποιήσουμε και από την σημερινή ημερίδα ότι αν δεν παρθούν άμεσα μέτρα στα πλαίσιο των διεκδικήσεων του κλάδου είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα βρεθούμε μπροστά σε θλιβερές καταστάσεις.

 Το αυτονόητο για τα παιδιά μας, να φοιτούν σε σύγχρονα και ασφαλή σχολεία, ξέρουμε καλά και από την ίδια μας την πείρα ότι απαιτεί οργανωμένη δράση, διεκδίκηση, σύγκρουση με όλους όσοι αντιμετωπίζουν τα παιδιά και την εκπαίδευση ως κόστος για εξοικονόμηση. Για να μπορέσει αυτός ο αγώνας να έχει αποτελέσματα δεν αρκούν μόνο τα αιτήματα αλλά απαιτείται μαζική συμμετοχή και συσπείρωση γύρω από τους Συλλόγους μας, δημιουργώντας κοινά μέτωπα με Συλλόγους γονέων, με τους μαθητές αλλά και με μαζικούς φορείς της γειτονιάς και σωματεία εργαζομένων.

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

Στη σημερινή εποχή της αλματώδους ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας, δεν μπορούμε να δεχτούμε να κάνουμε μάθημα σε απαρχαιωμένα κτήρια, σε ακατάλληλες και επικίνδυνες αίθουσες, 4χρονα και 5χρονα παιδιά αναγκάζονται να περνούν την μισή του μέσα μέσα σε κοντέινερς;  Η τραγική κατάσταση των σχολικών υποδομών δεν είναι φυσικό φαινόμενο, είναι μια ακόμα απόδειξη για το πως η σημερινή οικονομία, η σημερινή ανάπτυξη για την οποία μιλούν οι κυβερνώντες, αντιμετωπίζει τις δικές μας ανάγκες, την ασφάλεια και της ζωή μας σαν κόστος ή σαν πεδίο κερδών γιατί οι προτεραιότητες τους είναι άλλες.

Προτείνουμε-παλεύουμε το παρακάτω συνεκτικό πλαίσιο 12 σημείων - διεκδικήσεών:

1. Επαρκής χρηματοδότηση των σχολείων από τον κρατικό προϋπολογισμό ώστε να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες, να διαμορφωθούν οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις ασφάλειας και υγιεινής, να πραγματοποιηθούν έλεγχοι σε όλα τα σχολεία με ευθύνη του κράτους και στελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών.
2. Κυβέρνηση, αρμόδια υπουργεία και τοπική διοίκηση να πάρουν τις ευθύνες τους για όλα τα ζητήματα λειτουργίας και ασφάλειας των σχολείων, να σταματήσει η μετάθεση ευθυνών στις ιδίες τις σχολικές μονάδες και τους διευθυντές των σχολείων.
3. Να ελεγχθούν άμεσα όλα τα σχολικά κτίρια και να παρασχεθούν πιστοποιητικά καταλληλόλητας. Να γίνει άμεσα ο έλεγχος σε όλα τα επίπεδα (στατική επάρκεια, έξοδοι διαφυγής, πυρασφάλεια, κ.λπ.). Αντισεισμική θωράκιση των σχολείων μας και μέτρα ετοιμότητας εκπαιδευτικών και μαθητών, καθώς και σταθεροί περιοδικοί προσεισμικούς ελέγχους.
4. Η ΚΤ.ΥΠ. να αποτελέσει τον μοναδικό, αρμόδιο, ενιαίο, τεχνικό, κατασκευαστικό φορέα του δημοσίου, που θα υλοποιεί με επάρκεια την ευθύνη του κράτους, για καθολική παροχή δημόσιων, δωρεάν, σύγχρονων και ασφαλών σχολείων. Να στελεχωθεί η ΚΤΥΠ με όλο το απαραίτητο προσωπικό, ώστε να μπορεί να ελεγχθεί ο μεγάλος όγκος των σχολικών κτιρίων.
5. Για όλα τα ενοικιαζόμενα σχολεία ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ τώρα απαλλοτρίωση με ευθύνη των Υπουργείων Εσωτερικών και Παιδείας.
6. Να δρομολογηθεί με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα η κατασκευή νέων σύγχρονων αντισεισμικών σχολικών κτιρίων που να καλύπτουν πλήρως τις σημερινές παιδαγωγικές ανάγκες.
7. Λήψη άμεσων μέτρων για την κάλυψη της ανάγκης για Δίχρονη Υποχρεωτική Προσχολική Αγωγή, με άμεση κάλυψη των αναγκαίων κτηριακών αναγκών. Κανένα Νηπιαγωγείο σε ακατάλληλη αίθουσα Δημοτικού, σε κοντέινερ ή ιδιωτικό χώρο.
8. Να εκδοθούν πιστοποιητικά πυρασφάλειας και ελέγχου του ηλεκτομηχανολογικού εξοπλισμού σε όλα τα σχολεία με ευθύνη του κράτους.
9. Να εκδοθούν σαφή πρωτόκολλα ενεργειών για όλα τα ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια και την υγειινή στα σχολεία π.χ. ώρα και προϋποθέσεις πραγματοποίησης εργασιών στα σχολεία με ευθύνη των αρμόδιων υπηρεσιών.
10. Να προσληφθούν σχολικοί νοσηλευτές σε όλα τα σχολεία. Να προσληφθούν όσοι σχολικοί τροχονόμοι είναι αναγκαίοι σε κάθε σχολείο.
11. Τα σχολεία ως χώρος μάθησης και διαπαιδαγώγησης, πρέπει να είναι κλειστά στις επιχειρήσεις και στους ιδιώτες. Δεν θα επιτρέψουμε να κάνουν τις μπίζνες τους με φόντο τα σχολεία μας.
12. Να σταματήσει τώρα η απαράδεκτη και αντιεκπαιδευτική πολιτική της εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης της Σχολικής στέγης μέσω των ΣΔΙΤ, των αναθέσεων, των προγραμματικών συμβάσεων και άλλων ανάλογων προγραμμάτων που πολλαπλασιάζει τα κόστη, μειώνει την ποιότητα και δίνει τα σχολικά κτήρια βορά στην κερδοσκοπία και τον έλεγχο των κατασκευαστικών και τραπεζικών ομίλων.

 

Θέτουμε στο επίκεντρο τις πραγματικές ανάγκες για τη μόρφωση των μαθητών μας, άρα και των υλικών όρων που αυτή διεξάγεται!